Wybór właściwego sądu do rozpatrzenia sprawy frankowej jest kluczowym krokiem w procesie dochodzenia roszczeń związanych z kredytami we frankach szwajcarskich. Sprawy te dotyczą złożonych kwestii prawnych, takich jak nieważność umowy kredytowej, unieważnienie klauzul abuzywnych czy roszczenia o zwrot nadpłaconych rat. Zrozumienie, który sąd będzie właściwy do rozstrzygnięcia takich sporów, może znacząco wpłynąć na przebieg i wynik procesu.
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że sprawy frankowe są rozpatrywane przez sądy cywilne, a ich właściwość miejscowa oraz rzeczowa zależy od kilku kluczowych czynników. Właściwość rzeczowa określa, czy sprawę będzie rozpoznawał sąd rejonowy, czy okręgowy, natomiast właściwość miejscowa wskazuje, który sąd na terenie Polski jest uprawniony do rozpatrzenia konkretnej sprawy.
Właściwość rzeczowa
Zasadniczo, sprawy cywilne, w tym sprawy frankowe, podlegają rozpoznaniu przez sądy rejonowe lub okręgowe w zależności od wartości przedmiotu sporu.
1. Sąd rejonowy – Jest właściwy do rozpatrzenia spraw, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000 zł. Oznacza to, że jeśli roszczenie kredytobiorcy nie przekracza tej kwoty, sprawa będzie rozpatrywana przez sąd rejonowy.
2. Sąd okręgowy – Sprawy, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 100 000 zł, trafią do sądu okręgowego.
W przypadku wielu kredytów frankowych, wartość sporu może przekraczać ten próg, dlatego często to sądy okręgowe zajmują się takimi sprawami.
W okresie 5 lat od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu powództwo konsumenta o roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem, wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu powód ma miejsce zamieszkania.
Właściwość miejscowa
Właściwość miejscowa sądu określa, który konkretny sąd na terenie Polski jest uprawniony do rozpatrzenia danej sprawy. Na przestrzeni ostatnich lat, kwestia tego jaki będzie włąściwy sąd do rozpoznania sprawy frankowej ulegała zmianom. Niemniej wraz z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z dnia ….. przesądzono, że w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie art. 18 ustawy z ustawa o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 9 marca 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 614) powództwo konsumenta o roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem, wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu powód (kredytobiorca) ma miejsce zamieszkania. Powyższe oznacza, że kredytobiorca ma prawo wytoczyć powództwo przed sądem właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Jest to korzystna opcja, ponieważ pozwala uniknąć dodatkowych kosztów i utrudnień związanych z dojazdami do sądu w innej lokalizacji. Zatem jeżeli kredytobiorca mieszka w mniejszym mieści jak Tarnów, Bochnia, Brzesko, Dębica, czy Dąbrowa Tarnowska, nie musi szukać do prowadzenia sprawy kancelarii w Krakowie, czy Warszawie, a może sprawę poddać rozstrzygnięciu sądowi blisko swojego miejsca zamieszkania.
Praktyczne aspekty wyboru sądu
Wybór odpowiedniego sądu ma znaczenie nie tylko z punktu widzenia przepisów prawa, ale również z uwagi na praktyczne aspekty prowadzenia sprawy. Sądy w różnych regionach Polski mogą różnić się pod względem obłożenia pracą, co wpływa na czas oczekiwania na rozpatrzenie sprawy. Warto też pamiętać, że niektóre sądy, zwłaszcza w większych miastach, mają większe doświadczenie w prowadzeniu spraw frankowych, co może mieć znaczenie dla jakości rozpatrzenia sprawy.
Podsumowanie
Właściwy sąd do rozpatrzenia sprawy frankowej to sąd cywilny, którego wybór zależy od wartości przedmiotu sporu oraz miejsca zamieszkania powoda lub siedziby banku. Dla kredytobiorców kluczowe jest zrozumienie, że mają prawo wybrać sąd najdogodniejszy dla siebie, co może wpłynąć na przebieg i komfort prowadzenia sprawy. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże w doborze właściwego sądu i przygotowaniu strategii procesowej.
dr Mateusz Mądel
radca prawny
Stan prawny na dzień: 3.09.2024